Jeżeli przygotujemy już mieszkanko dla naszego nowego pupilka możemy
sprowadzić naszego chomika do domu. Zanim zdecydujemy się jednak na
zakup konkretnego chomika musimy sprawdzić stan jego zdrowia. Warto
zwrócić uwagę na kilka rzeczy.
Oczy - U zdrowego chomika powinny być otwarte i błyszczące, a ich okolica czysta i sucha. Nie powinniśmy się jednak martwić, gdy chomik, który dopiero co się obudził ma oczy półotwarte. Po kilka minutach chomik otworzy oczy. Gdy zauważymy ropę lub strupy w okolicach oczu może to wskazywać na stan zapalny.
Nos - Nie powinien mieć żadnej wydzieliny.
Uszy - Wewnętrzna małżowina uszna nie powinna być uszkodzona, gdyż może to być przyczyną zapaleń w późniejszym czasie lub, co gorsza problemów ze słuchem. Normalne są uszy lekko karbowane na obrzeżach. Jednak brak tej cechy jest po prostu wadą urody i nie zagrozi zdrowiu naszego chomika.
Sierść - Musi być gładka i błyszcząca, bez wyłysień. W ciepłe dni futerko może sprawiać wrażenie przetłuszczonego. Nie należy się tym jednak wtedy martwić.
Okolica odbytu - U zdrowego chomika powinna być czysta i sucha. Zabrudzona kałem wskazuje na zaburzenia trawienne lub poważne choroby układu pokarmowego. Jeżeli zaobserwujemy takie objawy powinniśmy w ogóle zrezygnować z zakupów w tym sklepie.
Sposób poruszania się - Poruszanie się na sztywnych nogach lub w "pozycji kota" jest objawem choroby. Również częsta utrata równowagi jest oznaką choroby. Zdrowe chomiki powinny się ciekawie rozglądać się wokół.
Apatia - Jest za zwyczaj symptomem poważnej choroby. Zdrowy chomik powinien być ruchliwy i ciekawy otocznia.
Płeć chomika - Jest szczególnie ważna, kiedy planujemy w przyszłości rozmnażać chomiki.
Samiec czy samiczka?
Określanie płci u chomików syryjskich nie jest rzeczą trudną. Cechą odróżniającą samiczkę od samca jest odległość między otworem odbytowym a ujściem dróg moczowych. Odległość ta jest znacznie większa u samca niż u samicy. Dodatkowo u samca chomika syryjskiego już w wieku 4 tygodni można wyczuć jądra, które nadają bardziej szpiczasty kształt tylnej części ciała.
Natomiast w przypadku innych gatunków chomików rozpoznanie płci chomika nie jest tak łatwe i aby mieć pewność, najlepiej jest zasięgnąć porady specjalisty.
Transport do domu
Jeżeli już kupiliśmy chomika czas przetransportować go do domu. Na krótką trasę wystarczające jest tekturowe pudełko z wyciętymi małymi otworkami. Na dłuższą drogę rozwiązanie to nie jest jednak dobre. Pudełko może przemoknąć od moczu lub chomik może je przegryźć. Lepsza jest wtedy drewniana skrzyneczka wyłożona trocinami. Niektóre sklepy oferują również specjalne pojemniki transportowe dla małych zwierząt. Warto zaopatrzyć się w coś takiego zwłaszcza, że jeszcze kiedyś może nam się przydać.
Kiedy już sprowadzimy chomika do domu wstawiamy pojemnik do klatki. Ważne jest żeby chomik sam wyszedł, powoli przyzwyczajając się do nowego miejsca.
Określanie płci u chomików syryjskich nie jest rzeczą trudną. Cechą odróżniającą samiczkę od samca jest odległość między otworem odbytowym a ujściem dróg moczowych. Odległość ta jest znacznie większa u samca niż u samicy. Dodatkowo u samca chomika syryjskiego już w wieku 4 tygodni można wyczuć jądra, które nadają bardziej szpiczasty kształt tylnej części ciała.
Natomiast w przypadku innych gatunków chomików rozpoznanie płci chomika nie jest tak łatwe i aby mieć pewność, najlepiej jest zasięgnąć porady specjalisty.
Transport do domu
Jeżeli już kupiliśmy chomika czas przetransportować go do domu. Na krótką trasę wystarczające jest tekturowe pudełko z wyciętymi małymi otworkami. Na dłuższą drogę rozwiązanie to nie jest jednak dobre. Pudełko może przemoknąć od moczu lub chomik może je przegryźć. Lepsza jest wtedy drewniana skrzyneczka wyłożona trocinami. Niektóre sklepy oferują również specjalne pojemniki transportowe dla małych zwierząt. Warto zaopatrzyć się w coś takiego zwłaszcza, że jeszcze kiedyś może nam się przydać.
Kiedy już sprowadzimy chomika do domu wstawiamy pojemnik do klatki. Ważne jest żeby chomik sam wyszedł, powoli przyzwyczajając się do nowego miejsca.
Oswajanie
Po przyniesieniu chomika do domu i umieszczeniu w nowym dla niego
miejscu, powinniśmy dać mu czas na przyzwyczajenie się do nowej sytuacji
i polubienie swojego nowego mieszkanka. Dlatego przez pierwsze dwa dni
powinniśmy zapewnić chomikowi spokój ograniczając nasze prace przy nim
tylko do kamienia i sprzątania toalety. Jednak najlepiej wykonywać te
czynności, gdy chomik będzie w swoim domku.
Chomiki, zwłaszcza młode, boją się człowieka i uciekają przed nim, jednak ich oswojenie nie jest trudne i wymaga tylko odrobiny cierpliwości. Najłatwiej oswaja się chomik syryjski i dlatego też jest to gatunek, który przeważa w hodowlach amatorskich. Jednak im młodsze zwierzątko tym łatwiej je oswoić.
Chomiki mają słaby wzrok, a polegają głównie na węchu i słuchu. I właśnie na tych dwóch zmysłach musimy oprzeć proces oswajania.
Po 2 - 3 dniach od przyniesienia chomika do domu możemy zacząć proces oswajania. Najczęściej stosowaną metodą oswajania jest oswajanie za pomocą łakoci. Polega ona na zdobywaniu względów chomika przez podawanie mu smakołyków prosto z ręki. Przemawiamy przy tym do niego niezbyt głośno i spokojnie. W żadnym wypadku nie można krzyczeć. Także ruchy wykonywane bezpośrednio w pobliżu zwierzątka powinny być spokojne, płynne i opanowane tak, aby zwierzątko nie czuło w naszej obecności zagrożenia. Nie chwytajmy jednak chomika, gdy po raz pierwszy się do nas zbliży. Może to spowodować, iż chomik cofnie się i nie będzie chciał znów podejść. Na pewno w po pewnym czasie chomik zechce wyciągnąć smakołyk z naszej ręki by móc go zjeść w spokojnym i bezpiecznym miejscu. Po kilku takich ćwiczeniach chomik przestanie uciekać na nasz widok, a po pewnym czasie będzie wyczekiwał byśmy mu coś dali.
Kolejny krok to głaskanie chomika w klatce. Niestety w wielu klatkach drzwiczki znajdują się na górze. Jeżeli wkładamy przez nie rękę chomikowi kojarzy się to z atakiem np. drapieżnego ptaka. Jego zaufanie trzeba zdobywać powoli. Po pewnym czasie pozwoli się dotykać bez podawania mu za każdym razem łakoci. Chomik zacznie nas obserwować i będzie wychodził nam naprzeciw gdy podejdziemy do klatki.
Dopiero wtedy możemy zacząć próbować go podnosić. Trzeba robić to umiejętnie. Nie powinno chwytać chomika za kark, gdyż jest to dla niego nieprzyjemne. Dodatkowo może on zniweczyć całą naszą dotychczasową pracę. Chomika należy podnosić delikatnie ujmując go po środku tułowia, posadzić na jednej dłoni, zaś drugą przykryć zwierzątko niczym daszkiem. Chomiki syryjskie spokojnie można trzymać w jednej ręce, inne, bardziej ruchliwe gatunki bezpieczniej trzymać "pod daszkiem".
Chomika uznajemy za w pełni oswojonego dopiero, kiedy bez oznak lęku wspina się na nas i bada wszystko noskiem. Dopiero wtedy możemy wypuszczać chomika na spacery poza klatkę.
Podczas oswajania pamiętajmy że chomiki to zwierzątka którym łatwo zrobić
krzywdę więc przy każdej próbie brania go na ręce należy zachować ostrożność.Chomiki, zwłaszcza młode, boją się człowieka i uciekają przed nim, jednak ich oswojenie nie jest trudne i wymaga tylko odrobiny cierpliwości. Najłatwiej oswaja się chomik syryjski i dlatego też jest to gatunek, który przeważa w hodowlach amatorskich. Jednak im młodsze zwierzątko tym łatwiej je oswoić.
Chomiki mają słaby wzrok, a polegają głównie na węchu i słuchu. I właśnie na tych dwóch zmysłach musimy oprzeć proces oswajania.
Po 2 - 3 dniach od przyniesienia chomika do domu możemy zacząć proces oswajania. Najczęściej stosowaną metodą oswajania jest oswajanie za pomocą łakoci. Polega ona na zdobywaniu względów chomika przez podawanie mu smakołyków prosto z ręki. Przemawiamy przy tym do niego niezbyt głośno i spokojnie. W żadnym wypadku nie można krzyczeć. Także ruchy wykonywane bezpośrednio w pobliżu zwierzątka powinny być spokojne, płynne i opanowane tak, aby zwierzątko nie czuło w naszej obecności zagrożenia. Nie chwytajmy jednak chomika, gdy po raz pierwszy się do nas zbliży. Może to spowodować, iż chomik cofnie się i nie będzie chciał znów podejść. Na pewno w po pewnym czasie chomik zechce wyciągnąć smakołyk z naszej ręki by móc go zjeść w spokojnym i bezpiecznym miejscu. Po kilku takich ćwiczeniach chomik przestanie uciekać na nasz widok, a po pewnym czasie będzie wyczekiwał byśmy mu coś dali.
Kolejny krok to głaskanie chomika w klatce. Niestety w wielu klatkach drzwiczki znajdują się na górze. Jeżeli wkładamy przez nie rękę chomikowi kojarzy się to z atakiem np. drapieżnego ptaka. Jego zaufanie trzeba zdobywać powoli. Po pewnym czasie pozwoli się dotykać bez podawania mu za każdym razem łakoci. Chomik zacznie nas obserwować i będzie wychodził nam naprzeciw gdy podejdziemy do klatki.
Dopiero wtedy możemy zacząć próbować go podnosić. Trzeba robić to umiejętnie. Nie powinno chwytać chomika za kark, gdyż jest to dla niego nieprzyjemne. Dodatkowo może on zniweczyć całą naszą dotychczasową pracę. Chomika należy podnosić delikatnie ujmując go po środku tułowia, posadzić na jednej dłoni, zaś drugą przykryć zwierzątko niczym daszkiem. Chomiki syryjskie spokojnie można trzymać w jednej ręce, inne, bardziej ruchliwe gatunki bezpieczniej trzymać "pod daszkiem".
Chomika uznajemy za w pełni oswojonego dopiero, kiedy bez oznak lęku wspina się na nas i bada wszystko noskiem. Dopiero wtedy możemy wypuszczać chomika na spacery poza klatkę.
Nigdy nie łapiemy chomika za skórę na grzbiecie!!! Większość chomików tego nie lubi.
Choroby
Najczęstsze przyczyny chorób u chomików:
*
Przeciąg
* Szybka zmiana temperatur
* Zepsute lub jednostajne jedzenie
* Brak możliwości do ścierania zębów i pazurków
* Inne zwierzęta
* Budzenie podczas snu
* Za niska lub za wysoka wilgotność powietrza
* Mokra wyściółka
* Brak higieny w klatce
* Za wysoka lub za niska temperatura
Zachowania chomika które mogą wskazywać chorobę:
* Kuśtykanie, ciągnięcie jednej nogi za sobą
* Unikanie światła
* Stałe drapanie, zaczerwienienie skóry
* Apatyczne zachowanie
* Łyse pola w sierści
* Chudnięcie
* Biegunka
* Kichanie, Charczenie
* Ciężki oddech, odgłosy gwizdania lub jakby "pukania" przy oddychaniu
* Brak apetytu
* Szybka zmiana temperatur
* Zepsute lub jednostajne jedzenie
* Brak możliwości do ścierania zębów i pazurków
* Inne zwierzęta
* Budzenie podczas snu
* Za niska lub za wysoka wilgotność powietrza
* Mokra wyściółka
* Brak higieny w klatce
* Za wysoka lub za niska temperatura
Zachowania chomika które mogą wskazywać chorobę:
* Kuśtykanie, ciągnięcie jednej nogi za sobą
* Unikanie światła
* Stałe drapanie, zaczerwienienie skóry
* Apatyczne zachowanie
* Łyse pola w sierści
* Chudnięcie
* Biegunka
* Kichanie, Charczenie
* Ciężki oddech, odgłosy gwizdania lub jakby "pukania" przy oddychaniu
* Brak apetytu
Pielęgnowanie
Chomik z natury jest zwierzątkiem bardzo czystym ale ważne
jest aby poświęcić trochę czasu na jego pielęgnację. Bardzo ważną w tym
temacie kwestią jest niewątpliwie to że nie wolno go kąpać! Jeżeli
nasz chomik się bardzo pobrudzi i sam nie jest w stanie tego wyczyścić wówczas
brud z jego futerka należy usuwać grzebieniem o grubych zębach, kołtuny zaś
należy wyciąć tępymi nożyczkami.
Oprócz tego do naszych codziennych obowiązków należy:
* wymieniać ściółkę w okolicy toalety i wodę do picia
* wyrzucić resztę soczystego pokarmu z poprzedniego dnia
* włożyć świeży pokarm soczysty oraz ziarno
* wyparzyć słoik służący za toaletę
* wypuścić chomika na spacer po pokoju
* sprawdzić stan zdrowia chomika
* wymieniać ściółkę w okolicy toalety i wodę do picia
* wyrzucić resztę soczystego pokarmu z poprzedniego dnia
* włożyć świeży pokarm soczysty oraz ziarno
* wyparzyć słoik służący za toaletę
* wypuścić chomika na spacer po pokoju
* sprawdzić stan zdrowia chomika
Rozmnażanie
Jak odróżnić samicę od samca?
Samiec chomika syryjskiego i chińskiego ma po obu stronach odbytu wyraźnie widoczne jąderka. Poza tym u samca odstęp miedzy otworami odbytowym i płciowo/moczowym na brzuchu jest znacznie większy niż u samicy. U chomików dżungarskich rozróżnienie płci jest trudniejsze. Samiec dżungarka ma między odbytem a otworem płciowym kilka sterczących włosków - samica jest tam nieowłosiona. U samicy dżungarków można w bardzo dobrym świetle zaobserwować niebieskawe obramowanie wokół pochwy. Gruczoł zapachowy na brzuchu u samców dżungarka jest nieowłosiony i wydziela brunatną wydzielinę zabarwiając brzuch.
Niewyszkolonym trudno jest odróżnić obydwie płci i dlatego łatwo można się stać hodowcą wbrew woli, jeżeli trzyma się chomiki parami. Chomiki rozmnażają się bardzo szybko. Samice osiągają dojrzałość płciową w 5. lub 6. tygodniu życia. Ruja występuje w odstępach 5 do 6 dni . Ciąża u chomików syryjskich trwa 16-22 dni u karłowatych 19-22 dni. Przeciętny rzut u chomików syryjskich to 6 do 12 młodych, natomiast u chomików karłowatych 5 do 6. Młode po 3 tyg. osiągają samodzielność. W tym układzie para chomików może w ciągu roku doczekać się wielotysięcznego potomstwa.
Przed rozpoczęciem hodowli chomików trzeba przede wszystkim zatroszczyć się o to co zrobić z dorosłym potomstwem.
Jeżeli decydujemy się na hodowle
Samice są gotowe do pokrycia co 5 do 6 dni. Jeżeli nie są w rui, to gryzą po prostu samca. W takim wypadku, trzeba samca jak najszybciej usunąć z klatki. Najkorzystniej jest umieścić samicę w klatce samca. Wtedy samica będzie mniej agresywna. Najkorzystniejsza pora to wieczór, między 20 a 23 godz. Samiec rozpoznaje szybko po zapachu, czy samica jest w odpowiednim nastroju. Gdy poczuje gotowość samicy, zaczyna lizać ją po głowie i uszach i potrącać nosem. Gdy samica stanie z wygiętym grzbietem i podniesionym zadkiem samiec może się zabrać do dzieła. Kopulacja jest powtarzana kilkakrotnie. Po pewnym czasie samica ma dosyć i wtedy zaczyna być agresywna wobec samca wówczas koniecznie trzeba chomiki rozłączyć. Gdy kopulacja została uwieńczona sukcesem, zachowanie samicy wkrótce się zmienia. Zaczyna chomikować więcej niż zwykle i zbierać materiał na gniazdo.
W trakcie ciąży należy samicy:
zapewnić materiał do budowy gniazda
obchodzić się z nią szczególnie uważnie i łagodnie
nie dopuszczać do niej żadnych obcych osób
zapewnić spokój i ciszę
podawać pokarm bogaty w witaminy i białko
na 2 dni przed porodem zmienić wyściółkę a potem zostawić zwierzę w zupełnym spokoju tylko podawać pokarm
Samiec chomika syryjskiego i chińskiego ma po obu stronach odbytu wyraźnie widoczne jąderka. Poza tym u samca odstęp miedzy otworami odbytowym i płciowo/moczowym na brzuchu jest znacznie większy niż u samicy. U chomików dżungarskich rozróżnienie płci jest trudniejsze. Samiec dżungarka ma między odbytem a otworem płciowym kilka sterczących włosków - samica jest tam nieowłosiona. U samicy dżungarków można w bardzo dobrym świetle zaobserwować niebieskawe obramowanie wokół pochwy. Gruczoł zapachowy na brzuchu u samców dżungarka jest nieowłosiony i wydziela brunatną wydzielinę zabarwiając brzuch.
Niewyszkolonym trudno jest odróżnić obydwie płci i dlatego łatwo można się stać hodowcą wbrew woli, jeżeli trzyma się chomiki parami. Chomiki rozmnażają się bardzo szybko. Samice osiągają dojrzałość płciową w 5. lub 6. tygodniu życia. Ruja występuje w odstępach 5 do 6 dni . Ciąża u chomików syryjskich trwa 16-22 dni u karłowatych 19-22 dni. Przeciętny rzut u chomików syryjskich to 6 do 12 młodych, natomiast u chomików karłowatych 5 do 6. Młode po 3 tyg. osiągają samodzielność. W tym układzie para chomików może w ciągu roku doczekać się wielotysięcznego potomstwa.
Przed rozpoczęciem hodowli chomików trzeba przede wszystkim zatroszczyć się o to co zrobić z dorosłym potomstwem.
Jeżeli decydujemy się na hodowle
Samice są gotowe do pokrycia co 5 do 6 dni. Jeżeli nie są w rui, to gryzą po prostu samca. W takim wypadku, trzeba samca jak najszybciej usunąć z klatki. Najkorzystniej jest umieścić samicę w klatce samca. Wtedy samica będzie mniej agresywna. Najkorzystniejsza pora to wieczór, między 20 a 23 godz. Samiec rozpoznaje szybko po zapachu, czy samica jest w odpowiednim nastroju. Gdy poczuje gotowość samicy, zaczyna lizać ją po głowie i uszach i potrącać nosem. Gdy samica stanie z wygiętym grzbietem i podniesionym zadkiem samiec może się zabrać do dzieła. Kopulacja jest powtarzana kilkakrotnie. Po pewnym czasie samica ma dosyć i wtedy zaczyna być agresywna wobec samca wówczas koniecznie trzeba chomiki rozłączyć. Gdy kopulacja została uwieńczona sukcesem, zachowanie samicy wkrótce się zmienia. Zaczyna chomikować więcej niż zwykle i zbierać materiał na gniazdo.
W trakcie ciąży należy samicy:
zapewnić materiał do budowy gniazda
obchodzić się z nią szczególnie uważnie i łagodnie
nie dopuszczać do niej żadnych obcych osób
zapewnić spokój i ciszę
podawać pokarm bogaty w witaminy i białko
na 2 dni przed porodem zmienić wyściółkę a potem zostawić zwierzę w zupełnym spokoju tylko podawać pokarm
Poród
W czasie porodu należy nadal zostawić samicę w zupełnym spokoju i nie zaglądać do klatki. Jeżeli samica nie będzie miała spokoju może się zdarzyć, ze zje młode. Kanibalizm może mieć również inne przyczyny: za dużo porodów (max 6 na jedną samicę) Za krótka przerwa pomiędzy porodami (minimum 6 tygodni). Niedobór białka w czasie ciąży lub za młoda samica. Także nieżywe i bardzo słabe młode zostają zjedzone.
Czasami poród mimo objawów ciąży nie występuje albo ilość urodzonych młodych i objętość ciała samicy wskazują na to, że część młodych pozostała w macicy. Należy udać się jak najszybciej do weterynarza, żeby zrobił cesarskie cięcie. W przeciwnym wypadku płody zgniją w macicy i chomiczka umrze wskutek ogólnego zakażenia organizmu.
W czasie porodu należy nadal zostawić samicę w zupełnym spokoju i nie zaglądać do klatki. Jeżeli samica nie będzie miała spokoju może się zdarzyć, ze zje młode. Kanibalizm może mieć również inne przyczyny: za dużo porodów (max 6 na jedną samicę) Za krótka przerwa pomiędzy porodami (minimum 6 tygodni). Niedobór białka w czasie ciąży lub za młoda samica. Także nieżywe i bardzo słabe młode zostają zjedzone.
Czasami poród mimo objawów ciąży nie występuje albo ilość urodzonych młodych i objętość ciała samicy wskazują na to, że część młodych pozostała w macicy. Należy udać się jak najszybciej do weterynarza, żeby zrobił cesarskie cięcie. W przeciwnym wypadku płody zgniją w macicy i chomiczka umrze wskutek ogólnego zakażenia organizmu.
Wychowanie młodych
Codziennie wieczorem powinno się przeprowadzać kontrolę gniazda by ewentualnie usunąć nieżywe maleństwa, jeżeli zachodzi tego potrzeba. W żadnym wypadku nie robić tego w obecności samicy i nie ręką. Samicę wywabić smakołykiem, a usunięcie przeprowadzić jakimś przedmiotem pochodzącym z klatki np. kawałkiem czystego , wygotowanego i osuszonego, patyka, służącego chomikom do zabawy. Maleństwa są gołe i ślepe i całkowicie zdane na opiekę matki, która je karmi, myje i zanosi z powrotem do gniazda, jeżeli wypadną. Po 5 dniach młode zaczynają jeść pokarm inny niż mleko matki, i pokrywają się lekkim puszkiem. Po 10 dniach otwierają im się oczy. Po 14 dniach podejmują pierwsze wyprawy poza gniazdo. Po 21 dniach młode stają się całkowicie samodzielne. W tym okresie trzeba szczególnie dobrze zabezpieczyć klatkę przed ucieczką młodych chomików. Odległość między prętami klatki nie powinna wynosić więcej niż 0,5 cm, a wszelkie szpary miedzy drzwiczkami i w rogach klatki należy uszczelnić dodatkowo drutem Nie należy ich jednak za wcześnie oddzielać od matki bo mogą zachorować na chorobę mokrego ogona. Najwcześniej w wieku 6 tyg. można je oddać nowym opiekunom.
Codziennie wieczorem powinno się przeprowadzać kontrolę gniazda by ewentualnie usunąć nieżywe maleństwa, jeżeli zachodzi tego potrzeba. W żadnym wypadku nie robić tego w obecności samicy i nie ręką. Samicę wywabić smakołykiem, a usunięcie przeprowadzić jakimś przedmiotem pochodzącym z klatki np. kawałkiem czystego , wygotowanego i osuszonego, patyka, służącego chomikom do zabawy. Maleństwa są gołe i ślepe i całkowicie zdane na opiekę matki, która je karmi, myje i zanosi z powrotem do gniazda, jeżeli wypadną. Po 5 dniach młode zaczynają jeść pokarm inny niż mleko matki, i pokrywają się lekkim puszkiem. Po 10 dniach otwierają im się oczy. Po 14 dniach podejmują pierwsze wyprawy poza gniazdo. Po 21 dniach młode stają się całkowicie samodzielne. W tym okresie trzeba szczególnie dobrze zabezpieczyć klatkę przed ucieczką młodych chomików. Odległość między prętami klatki nie powinna wynosić więcej niż 0,5 cm, a wszelkie szpary miedzy drzwiczkami i w rogach klatki należy uszczelnić dodatkowo drutem Nie należy ich jednak za wcześnie oddzielać od matki bo mogą zachorować na chorobę mokrego ogona. Najwcześniej w wieku 6 tyg. można je oddać nowym opiekunom.
